Hang Sơn Đoòng nằm trong vùng lõi của Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình – là một hang động mới được Hiệp hội nghiên cứu hang động Hoàng gia Anh khám phá, được ông Hồ Khanh phát hiện ra. Hang Sơn Đoòng được công bố là hang động lớn nhất thế giới trong năm 2009 – 2010 và được đưa vào khai thác theo hình thức du lịch khám phá mạo hiểm từ năm 2013.
Hoạt động du lịch hang Sơn Đoòng được khai thác hạn chế số lượng người tham gia, số lượng người chinh phục Sơn Đoòng hiện tại thậm chí còn ít hơn rất nhiều so với số lượng người đã từng đứng trên đỉnh Everest.
Sơn Đoòng được phát hiện như thế nào?
Hành trình tìm ra hang động lớn nhất thế giới bắt nguồn từ một người đàn ông người địa phương tên Hồ Khanh. Từ khi còn là thiếu niên, Hồ Khanh đã trở thành một trong những sơn tràng như cách gọi của người địa phương trong vùng, thường trải qua những chuyến đi nhiều tuần vào sâu trong những khu rừng của Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng để bẫy thú rừng và khai thác gỗ với thu nhập rất ít ỏi. Vào năm 1990, trong một chuyến đi vào rừng như thường lệ, Hồ Khanh vô tình phát hiện một cửa hang nhỏ lấp ló sau vách núi đá. Khi đến gần, Hồ Khanh thấy những đám sương mù dày đặc thổi ra từ cửa hang nhỏ và từ đó có thể nghe thấy âm thanh của một dòng suối chảy xiết từ trong hang vọng trở ra.
Khi cảm nhận được luồng gió lạnh từ trong hang thổi ra, Hồ Khanh quyết định quay trở lại mà không kiểm tra gì thêm. Sau khi trở về nhà, Hồ Khanh quên mất vị trí chính xác của cửa hang và hoàn toàn không quan tâm gì thêm vì cho rằng nó cũng như là một trong rất nhiều cái hang bình thường khác mà anh vẫn hay nhìn thấy trong mỗi chuyến đi rừng của mình.
Tại thời điểm này, Howard Limbert và Deb – hai thành viên của Hiệp hội hang động Hoàng gia Anh (BCRA) – đang ở Phong Nha và tiến hành các cuộc tìm kiếm, khảo sát hang động trong vùng, nhưng vẫn không thể tìm thấy vị trí chính xác của hang Sơn Đoòng ở đâu. Một lần trò chuyện với Howard, Hồ Khanh tình cờ nhắc đến cửa hang mà ông vô tình nhìn thấy với những luồng gió mạnh, sương mù dày đặc cùng với những âm thanh vọng ra từ trong hang. Howard và Deb rất phấn khích và thúc giục Hồ Khanh tiến hành nhiều cuộc tìm kiếm hang động này. Sau nhiều lần cố gắng tìm kiếm nhưng thất bại, mọi người đều nghĩ rằng sẽ chẳng bao giờ tìm thấy cửa hang bí ẩn này và đinh ninh rằng nó chẳng bao giờ tồn tại trên đời.
Mọi chuyện tưởng chùng kết thúc tuy nhiên Hồ Khanh vẫn âm thâm tìm kiếm cửa hang bí ẩn trong nhiều năm sau đó. Vào năm 2008, trong một chuyến đi săn khác Hồ Khanh may mắn tìm lại được vị trí cửa hang tưởng chừng đã bị lãng quên. Ông cẩn trọng ghi lại đường đi trong đầu và tìm cách liên lạc với Howard. Đến năm 2009, Hồ Khanh dẫn Howard, Deb và một số chuyên gia hang động khác quay lại cửa hang, mở đầu cho những chuyến khảo sát kỹ hơn sau này. Cùng với sức mạnh truyền thông, Việt Nam và nhóm chuyên gia đã chính thức giới thiệu hang Sơn Đoòng đến thế giới. Những gì công bố sau đó về hang động lớn nhất thế giới, kích thước, hệ sinh thái độc đáo của hang Sơn Đoòng đã khiến cả thế giới phải kinh ngạc. Sau khi được đưa vào khai thác du lịch mạo hiểm từ năm 2013, hoạt động du lịch hang Sơn Đoòng luôn chứng tỏ sức hấp dẫn đối với cộng đồng du lịch trong nước và quốc tế bằng vẻ đẹp hùng vĩ, sự chuyên nghiệp trong tổ chức vận hành, cách khai thác bền vững và rất nhiều những giá trị tuyệt vời khác.
Địa chất và độ dài của hang động khổng lồ
Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng có hệ thống núi đá vôi cổ nhất Châu Á, hình thành cách đây 400 đến 450 triệu năm. Việc phân tích các mẫu trầm tích hóa thạch xác định hang Sơn Đoòng hình thành tương đối trẻ – có niên đại cách đây 3 triệu năm tuổi.
Sơn Đoòng hình thành trên một đoạn đứt gãy của dãy Trường Sơn và bị dòng nước sông Rào Thương ăn mòn qua hàng triệu năm đã tạo thành đường hầm khổng lồ bên dưới lớp núi đá vôi. Những vết nứt trên trần hang bị ăn mòn và sụt lún, tạo thành những hố sụt lớn thông ra bên ngoài. Những giọt nước rơi xuống từ trên trần hang hàng triệu năm tạo nên những viên ngọc trai hang động có kích thước lớn bằng quả bóng chày. Bên trong không gian kỳ vĩ ấy là cả một thế giới tách biệt, cả một kỳ quan thiên nhiên hiếm có khiến cho các nhà chinh phục Sơn Đoòng phải sửng sốt.
Trong chuyến khảo sát đầu tiên, đội thám hiểm hang động Hoàng gia Anh đã phải quay trở về do không thể vượt qua bức tường thạch nhũ khổng lồ cao 90m ở gần cuối hang Sơn Đoòng – được gọi là Bức tường Việt Nam. Cho đến khi quay lại lần thứ 2 với đầy đủ trang thiết bị chuyên dụng trong năm 2010, nhóm chuyên gia hang động mới có thể vượt qua bức tường thạch nhũ khổng lồ để ra khỏi hang. Phải đến thời điểm này, nhóm khảo sát mới tự tin tuyên bố đã tìm thấy hang động lớn nhất thế giới.
Độ dài hang Sơn Đoòng gần 9km, tại một số vị trí chiều cao trần hang lên đến 200m, rộng 160m, đủ lớn để có thể chứa một khu phố ở New York với những toà nhà 40 tầng. Với thể tích đo đạc được ước tính 38,5 triệu mét khối, Sơn Đoòng vượt qua hang Deer ở Malaysia trở thành hang động tự nhiên lớn nhất thế giới. Những cột măng đá cao đến 80m trong lòng hang cũng được đánh giá là các cột thạch nhũ cao nhất mà các chuyên gia từng thấy. Để chiêm ngưỡng toàn cảnh hang Sơn Đoòng thì du khách sẽ tham gia chuyến thám hiểm khám phá toàn bộ chiều dài hang trong 4 ngày 3 đêm.
Bản Đoòng - Cộng đồng bản địa biệt lập với thế giới
Mỗi hành trình thám hiểm Sơn Đoòng đều đi qua Bản Đoòng – một bản nhỏ của người Bru-Vân Kiều với khoảng hơn 40 người sinh sống biệt lập trong vùng lõi của Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng. Cuộc sống của đồng bào ở đây còn rất khó khăn do địa hình bị cô lập hoàn toàn với thế giới bên ngoài.
Hiện tại cách duy nhất để đến Bản Đoòng là đi bộ băng rừng. Bên cạnh đó do nằm ngay trong vùng lõi của Vườn quốc gia, việc trồng và khai thác các loại cây kinh tế là không được phép. Việc đưa vào khai thác tuyến du lịch Sơn Đoòng và Hang Én ngang qua đây đã mở ra cơ hội phát triển bền vững cho Bản Đòong, những người dân sinh sống ở đây có thể kiếm thêm thu nhập từ việc bảo vệ bền vững hệ sinh thái hang Sơn Đoòng cũng như của cả khu vực.
Với bản tính hiếu khách, niềm nở người dân Bản Đoòng đã để lại cho nhiều du khách ghé thăm những ấn tượng rất tốt đẹp và trở thành một điểm nhấn khó quên. Bản Đoòng là một ví dụ điển hình trong việc bảo tồn các giá trị văn hóa, tinh thần của đồng bào dân tộc thiểu số khi mà những nét văn hóa của họ vẫn còn nguyên vẹn qua nhiều thập kỷ. Từ Bản Đoòng, đoàn tiếp tục tiến sâu vào khu rừng vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng để khám phá Hang Én – hang động lớn thứ ba thế giới và cũng là cửa vào để đến chinh phục Sơn Đoòng – hang động lớn nhất thế giới.
Các địa điểm nổi bật bên trong Sơn Đoòng
Cửa hang
Cửa hang nằm sâu trong cánh rừng rậm của Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, cũng là nơi chính thức bắt đầu hành trình thám hiểm Sơn Đoòng.
Ngay khi bạn vừa leo xuống qua cửa hang, bạn sẽ cảm nhận được luồng gió thổi qua và tiếng vọng của dòng sông ngầm từ sâu trong lòng hang động lớn nhất thế giới.
Khối bàn chân chó
Đây là một khối thạch nhũ tự nhiên đồ sộ trong hang Sơn Đoòng, nhìn từ xa về phía khu vực Hố Sụt 1 có thể nhìn thấy bóng dáng Khối Bàn Chân Chó hiện lên sừng sững, một cảnh tượng kỳ vĩ của hang động lớn nhất thế giới.
Hành lang hoá thạch
Là khu vực nơi có các vách hang chứa đầy các hóa thạch san hô có niên đại từ 300 triệu năm tuổi. Khu vực này nằm ngay cạnh bãi cắm trại thứ nhất.
Bãi trại số 1
Bãi trại thứ nhất của hang Sơn Đoòng nằm ngay gần Hố Sụt 1. Bãi trại nằm trên khu vực nền cát khá phẳng và có view tuyệt đẹp nhìn về phía Hố Sụt 1.
Hố sụt 1 - Vọng khủng long
Hình ảnh Sơn Đoòng luôn đi cùng với vẻ đẹp huyền thoại của Hố sụt thứ nhất, hay còn gọi là “Vọng Khủng Long”. Được tạo thành do một phần của trần hang sụp đổ từ cách đây hàng ngàn năm, ánh sáng mặt trời có thể lọt vào hang do vậy phía dưới hố sụt này có cả cây cối và các loài thực vật phát triển tươi tốt.
Đây là địa điểm lý tưởng để chụp lại những hình ảnh Sơn Đoòng đẹp nhất để lưu giữ kỷ niệm về hành trình chinh phục Sơn Đoòng để đời.
Hố sụt 2 - Vườn Địa Đàng
Sự hình thành của hố sụt cho phép ánh sáng len lỏi vào trong hang và tạo nên một khu rừng nhỏ với cây cối và thảm thực vật; một hệ sinh thái hang Sơn Đoòng đặc hữu đã có thể tồn tại nhờ có ánh sáng mặt trời.
Lối đi phủ đầy các loài cây dương xỉ và thực vật nhỏ. Cành lá của những loài cây này vươn thẳng về phía miệng hố sụt để đón được những tia nắng mặt trời hiếm hoi. Phần lõi của Hố Sụt 2 thì có nhiều cây cối cao lớn hơn như cây chuối và các loài cây rừng.
Bãi trại số 2 - Cắm trại bên bờ biển
Còn được gọi là cắm trại bên bờ biển bởi bãi trại này nằm trên nền hang phủ cát trắng như bờ biển vậy.
Bức tường Việt Nam
Là bức tường thạch nhũ cao nhất nằm ở đoạn cuối của Sơn Đoòng, đoạn hang này cũng là nơi trần hang cao nhất khoảng 200 mét. Để đến được bức tường này cần phải vượt qua một đoạn hang khá bùn lầy.
Du khách bắt đầu leo lên một chiếc thang kim loại, sau đó leo lên đỉnh bức tường bằng dây thừng và đai an toàn.
Đây cũng là dấu mốc quan trọng của hành trình chinh phục Sơn Đoòng. Khi lên đến đỉnh bức tường là cửa ra của hang, từ đây đoàn tiếp tục băng rừng để trở về điểm đón, kết thúc hành trình thám hiểm Sơn Đoòng.
Theo Oxalis Adventures
