Tengri – thương hiệu tiên phong trong lĩnh vực sản xuất vải từ lông bò yak Khangai bền vững

Phương Lan Phạm
Tengri – có nghĩa là chúa tể bầu trời của người Mông Cổ – đã phát triển mô hình kinh doanh chia sẻ công bằng với 4.500 gia đình chăn nuôi du mục ở vùng Khangai, đồng thời tạo dựng chuỗi cung ứng minh bạch 100%.

Hành trình của Tengri

Hành trình của loại vải độc đáo này bắt đầu từ dãy núi Khangai xa xôi ở phía tây Mông Cổ, nơi sợi được chải thủ công chỉ một lần mỗi năm khi những chú bò Khangai thay lông vào mùa xuân. Sau đó, sợi được kéo và dệt trong các nhà máy di sản của Yorkshire trước khi chuyển đến cho các đối tác trong ngành thời trang, khách sạn, nội thất – từ nhà may trứ danh Huntsman ở Savile Row, khách sạn hạng sang Savoy cho đến hãng giày thủ công nổi tiếng London Joseph Cheaney.

Vào năm 2013, sau những buồn bã, chán nản vì mất việc, nhà sáng lập Nancy Johnston vác ba lô lên đường khám phá xứ sở Mông Cổ. Bà đã có dịp sống cùng một gia đình chăn nuôi bò ở vùng núi xa xôi Khangai. Chính trong thời gian này, Nancy đã tận mắt chứng kiến những thách thức mà các cộng đồng du mục phải đối mặt, nơi lối sống du mục và tương lai của các loài động vật hoang dã đang bị đe dọa bởi quá trình công nghiệp hóa nhanh chóng và quá trình sa mạc hóa đất đai, phần lớn là do chăn thả dê cashmere bừa bãi. Chính nhu cầu từ ngành công nghiệp thời trang đối với cashmere đã dẫn đến sự gia tăng đàn dê – tác nhân làm tiêu hao đất đai bởi các loài động vật du nhập như dê cashmere thường làm hư hại đất và góp phần gây ra tình trạng sa mạc hóa. Điều này tác động tiêu cực đến sức khỏe và sinh kế của cộng đồng dân du mục vốn phụ thuộc vào độ màu mỡ của đất đai.

Nancy hiểu và tôn trọng mối liên kết giữa sinh kế của người dân du mục, đàn bò Tây Tạng và môi trường tự nhiên.

Mục đích của cộng đồng những người chăn bò yak chủ yếu là để có được nguồn thực phẩm – thịt và sữa bò, nhưng bản thân Nancy nhận thấy rằng bò Khangai có thể mang đến nguồn lợi tức lớn hơn thế – đó là các loại sợi mang đặc tính tự nhiên độc đáo nhờ địa hình và khí hậu đặc biệt ở vùng sơn lâm này. Là một loài động vật xuất hiện từ 10.000 năm trước ở Mông Cổ, bò Khangai có bộ lông đặc biệt với các kết cấu và màu sắc độc đáo riêng. Các loài bò tại vùng núi này không chỉ ăn cỏ trên đồng cỏ giàu khoáng chất, mà còn sinh sống trong một hệ sinh thái đặc biệt với sự dao động vi mô của nhiệt độ, giúp tạo ra sợi lông mềm hơn bất kỳ loài bò Tây Tạng nào khác ở Mông Cổ. Nancy nhận ra rằng, bò yak là một sự thay thế bền vững cho dê cashmere. Khi gặm cỏ, bò Tây Tạng chỉ ăn phần ngọn cỏ, do đó, chúng thúc đẩy đa dạng sinh học và tính bền vững. Ở Mông Cổ, bò Khangai sống bán hoang dã trên vùng đồi núi và chịu đựng được cái nóng mùa hè khắc nghiệt cũng như cái rét của mùa đông băng giá. Điều này cũng có nghĩa rằng lớp lông của chúng là một chất liệu tự nhiên mạnh mẽ và độc đáo, với kết cấu và màu sắc chỉ có ở các loài động vật có nguồn gốc từ địa hình giàu khoáng sản. Chúng mềm mại một cách tự nhiên, không gây dị ứng, có khả năng chống nước, ấm hơn len Merino và có thể điều chỉnh nhiệt. Ý tưởng thành lập một thương hiệu chuyên sản xuất sợi từ lông bò yak Khangai đã bắt đầu nhen nhóm trong đầu Nancy từ chuyến đi định mệnh đó.

Tengri còn hợp tác với Joseph Cheaney để giới thiệu giày Khangai Mountain Brogues.

Vải từ lông bò Khangai mềm mại một cách tự nhiên, không gây dị ứng, có khả năng chống nước, và ấm hơn len Merino.

Triết lý kinh doanh bền vững

Tengri – có nghĩa là chúa tể bầu trời của người Mông Cổ – đã phát triển mô hình kinh doanh chia sẻ công bằng với 4.500 gia đình chăn nuôi du mục ở vùng Khangai, đồng thời tạo dựng chuỗi cung ứng minh bạch 100%. Tên tuổi của thương hiệu gắn với triết lý mới về phong cách sống bền vững từ những loại vải quý hiếm được sản xuất theo tiêu chí tôn trọng môi trường được các nghệ nhân có ảnh hưởng ở nhiều thị trường khó tính như London, Paris, New York hay Hồng Kông ủng hộ.

Vải Tengri hiện diện tại một số nhà may trứ danh ở Savile Row, trong đó có bộ sưu tập vải độc quyền phiên bản giới hạn hợp tác cùng Huntsman.

Với các chứng nhận về môi trường từng đoạt giải thưởng, Tengri là thương hiệu tiên phong trong lĩnh vực sản xuất vải bền vững làm từ sợi lông bò Khangai độc đáo. Hiện nay, Tengri là thương hiệu đầu tiên và duy nhất ở Anh chuyên tinh chế các loại sợi từ lông bò Mông Cổ, đồng thời là đối tác cung cấp nguyên liệu và sản phẩm cho nhà may Huntsman tại Savile Row hay khách sạn Savoy danh tiếng ở Luân Đôn – nơi du khách có thể trải nghiệm cảm giác êm ái trên chiếc giường Savoir No1 Khangai với lớp lông dày “mềm như bông, ấm hơn len và có khả năng chống ẩm”.