Một trong những chương trình đấu giá nghệ thuật đương đại quy mô nhất từng được Sotheby’s tổ chức ở châu Á sẽ diễn ra vào tối nay, trong đó, Spider IV của Louise Bourgeois là tác phẩm nổi bật với giá dự kiến lên đến 19 triệu USD.
Louise Bourgeois (1911 – 2010) là điêu khắc gia vĩ đại bậc nhất của thế giới. Người ta cho rằng Louise Bourgeois luôn ở đỉnh cao của 98 mùa xuân. Bà không có tuổi già. Tác phẩm của bà thoát khỏi mọi thang phân loại mỹ học. Bà dùng mọi loại vật liệu, thử mọi hình thức, miễn sao thích hợp nhất với điều bà muốn diễn tả.
Tác phẩm Spider IV với kích thước khổng lồ của Louise Bourgeois tạo nên một nguồn năng lượng chân thực, đánh tan sự khô cứng vốn có của chất liệu đồng đúc, là chủ đề "nhện" đặc trưng và mang tính biểu tượng của nữ nghệ sĩ.
Spider IV được lên ý tưởng vào năm 1996 và đúc năm 1997 có giá ước lượng khoảng 120.000.000 - 150.000.000 HKD, tương đương với 351,3 -439 tỷ đồng (15 – 19 triệu USD).
Hơn bất kỳ tác phẩm Spider nào khác, Spider IV có kích thước lớn, hình dạng phức tạp, đặc trưng bởi các chân cuộn lại năng động và một chân uốn cong kéo dài duyên dáng.
Spider IV truyền đi một sức sống không thể bắt chước, đồng thời đa cảm và điềm đạm, hoài cổ và mạnh mẽ. Đối với Bourgeois, nghệ thuật không chỉ là một phương tiện biểu đạt; đúng hơn đó là một cách để tạo ra một vị trí riêng của bà ấy trên thế giới. Những ẩn dụ và những hình tượng tượng trưng mà bà yêu thích đã điều hướng sự phân chia mỏng manh giữa một số tính chất kép: cái tôi và cái khác, nuôi dưỡng và hủy hoại, tình yêu và sự ruồng bỏ.
Hình ảnh của con nhện tái hiện xuyên suốt tác phẩm của Bourgeois, tạo thành một chuỗi các bản vẽ, tác phẩm điêu khắc, bản in và tác phẩm sắp đặt kéo dài, mỗi bức tượng trưng cho một sinh vật lớn lơ lửng trên một trang, một bức tường, trần một căn phòng hoặc phía trên một trong những tác phẩm sắp đặt của nghệ sĩ.
Louise Bourgeois đặc biệt gắn liền với tác phẩm nhện Maman, khiến bà còn có biệt danh là Spiderwoman. Bà được coi là người sáng lập ra “confessional art” – một khuynh hướng nghệ thuật (của phụ nữ) trong đó tác giả đưa những yếu tố (có thật) của đời mình vào một cách công khai.
“Người bạn (con nhện - tại sao lại là con nhện?) bởi vì người bạn tốt nhất của tôi là mẹ tôi và bà ấy là người thận trọng, khéo léo, kiên nhẫn, nhẹ nhàng, hợp lý, tinh tế, tất yếu, gọn gàng, và hữu ích như một con nhện. Bà ấy cũng có thể tự bảo vệ mình, và tôi… ”(Trích dẫn của Louise Bourgeois trong Robert Storr, Intimate Geometries: The Art and Life of Louise Bourgeois, New York, 2016) Sự ám chỉ cuối cùng về nhu cầu được bảo vệ gợi ý đến những cảm xúc và xung lực rất mâu thuẫn của người nghệ sĩ phức tạp nhất này, tất cả đều xuất phát từ những chấn thương cơ bản trong cuộc sống đầu đời của cô, mà cô đã chắt lọc thông qua nghệ thuật của mình để xây dựng một huyền thoại thần thoại thấm nhuần thẩm mỹ của cô tâm hồn.
Trong một trang nhật ký, Louise Bourgeoistừng viết: “Tên tôi là Louise Josephine Bourgeois. Tôi sinh ngày 24/12/1911 tại Paris. Mọi tác phẩm của tôi trong năm mươi năm qua, mọi chủ đề của tôi, đều lấy cảm hứng từ tuổi thơ tôi. Tuổi thơ tôi chưa bao giờ mất đi sự ma mị, chưa bao giờ mất đi sự kỳ bí, và chưa bao giờ mất đi bi kịch của mình.” Được biết, chấn thương đó xuất phát từ việc người thân bà ngoại tình với nữ gia sư tiếng Anh của gia đình.
Sipder – Nhện có khả năng khơi gợi mạnh mẽ, khơi dậy những cảm xúc ban đầu từ sợ hãi đến thoải mái. Đối với Bourgeois, chúng kể về thời thơ ấu và câu chuyện về quê hương, chứa đầy những mạng lưới ký ức quá khứ đan xen thông báo về hiện tại của cô. Trong một văn bản được xuất bản cho cuộc triển lãm du lịch châu Âu năm 1998, nghệ sĩ đã kể lại một câu chuyện về giấc mơ bao quát về việc đến thăm một ngôi nhà mà trên thực tế là tiềm thức của bà.
Kiệt tác Spider IV là điểm nhấn hàng đầu của buổi đấu giá buổi tối đương đại Sotheby's Hong Kong diễn ra trong hôm nay.
