Mức lương của Microsoft và Amazon dành cho các kỹ sư dữ liệu rất cao, bạn sẽ nhận ra rằng lĩnh vực công nghệ cực kỳ sinh lợi, đặc biệt nếu vươn lên những vị trí lãnh đạo.
Các công ty khi tuyển dụng luôn quảng cáo môi trường làm việc thân thiện, các bữa ăn miễn phí và những lợi ích hào phóng không phải ở đâu cũng có.
Thoạt nghe tưởng như một giấc mơ, nhưng thực tế có lẽ không phải vậy. Làm việc trong ngành công nghệ có những ưu điểm, nhưng cũng có những mặt trái mà không phải ai cũng biết.
Mức lương cao và phúc lợi lớn
Việc làm trong lĩnh vực công nghệ cực kỳ sinh lợi đối với hầu hết mọi người. Mức lương cao và phúc lợi lớn nhìn chung là sự thật.
Tại Mĩ, mức lương khởi điểm trung bình tất cả các ngành ngay sau khi tốt nghiệp đại học là khoảng 50 nghìn USD (hơn 1,1 tỷ đồng), trong khi mức lương khởi điểm trung bình của riêng ngành IT là khoảng 70 nghìn USD (hơn 1,6 tỷ đồng). Có bao nhiêu người có thể kiếm được con số đó ngay sau khi tốt nghiệp đại học?
Với ngành công nghệ, cái giá phải trả cho mức lương trong mơ cũng không hề rẻ chút nào. Rõ ràng là các kỳ vọng trong ngành này là khác nhau tùy theo vai trò/công ty, nhưng nhìn chung, chúng có những đặc điểm sau:
• Hoàn thành công việc
Việc làm trong lĩnh vực công nghệ thường đi kèm với những deadline dồn dập, những yêu cầu liên tục từ cấp trên. Thậm chí một ngày làm việc 8 tiếng có thể là không đủ để hoàn thành các dự án. Nhiều công ty thế hệ mới cũng đang dần dần nhận ra rằng việc vắt kiệt nhân viên là không hiệu quả, nhưng điều này vẫn đang diễn ra hàng ngày.
• Không vắng mặt
Hầu hết các vị trí công việc có tiềm năng phát triển đều đòi hỏi sự gắn bó, chấp nhận hi sinh về mặt thời gian để bảo đảm công việc luôn trôi chảy. Giờ làm việc theo ca có thể khác nhau, nhưng nói chung công việc sẽ luôn khiến người lao động phải ở gần máy tính vào bất kỳ thời điểm nào. Điều này hiển nhiên sẽ giới hạn những hoạt động nghỉ xả hơi hay giải trí cuối ngày, cuối tuần.
• Hoạt động tích cực
Làm công việc của riêng bạn là chưa đủ, có rất nhiều đòi hỏi khác đi kèm. Không phải chỉ riêng lĩnh vực công nghệ mới xảy ra tình trạng này. Bạn có thể phải chuẩn bị các bài thuyết trình, phỏng vấn ứng viên hoặc tham gia vào các quy trình phi kỹ thuật nhưng lại đòi hỏi kiến thức kỹ thuật. Nhìn chung, hiếm có một kỹ sư nào có thể chỉ tập trung vào việc tạo ra phần mềm.
• Kĩ năng giao tiếp
Bất kỳ ai làm việc trong giới doanh nghiệp đều nhấn mạnh tầm quan trọng của các kỹ năng mềm. Trong đó, việc truyền đạt ý tưởng là cực kỳ quan trọng để giải thích chi tiết về một dự án. Giao tiếp kém sẽ dẫn đến trễ hạn và không được ghi nhận thành tích.
Các yêu cầu trên sẽ khiến người lao động đánh mất thời gian dành cho gia đình cùng những sở thích cá nhân. Dù tốt hay xấu, đó vẫn là kỳ vọng luôn có khi làm việc trong ngành công nghệ. Không ai có thể thoát khỏi công việc sau 5 giờ chiều. Và để được thăng chức và tăng lương thậm chí đòi hỏi sự cống hiến nhiều hơn nữa.
Liên tục bị đánh giá
Người lao động trong lĩnh vực công nghệ luôn chịu trách nhiệm về các sản phẩm được phát hành để tạo ra lợi nhuận cho các tập đoàn, và họ bị soi xét kỹ lưỡng vì điều này. Vào những thời điểm kinh tế khó khăn, việc sa thải/cắt giảm nhân sự thường được thực hiện để duy trì tỉ suất lợi nhuận (hoặc giảm thua lỗ).
Ví dụ, một kiến trúc sư phần mềm với mức lương cao sẽ thường bị "soi" để đảm bảo hiệu suất thỏa đáng. Một dự án thất bại, dù là nằm ngoài tầm kiểm soát của họ, cũng khiến họ bị nhìn nhận tiêu cực. Đôi khi các công ty lớn có thể sa thải tới hàng ngàn nhân viên dù dựa trên rất ít thông tin.
Nhân viên công nghệ càng dễ bị ảnh hưởng bởi vấn đề này, bởi những gì họ cống hiến thường khó nhận ra. Và những thứ không mang lại lợi nhuận trước mắt có thể không được công nhận đầy đủ, nếu không có sự biện hộ thỏa đáng.
Phúc lợi là phần nổi của tảng băng chìm
Công nghệ phát triển song hành với việc các công ty nhận ra giá trị của dữ liệu người dùng và sản phẩm được tạo ra. Đồng thời, các công ty cũng nhận ra giá trị của đội ngũ nhân viên công nghệ xây dựng phần mềm cho họ. Hệ tư tưởng của các công ty đã dần chuyển sang tìm cách lôi kéo nhân viên công nghệ đến làm việc cho họ do thiếu lao động có tay nghề.
Các công ty luôn tạo dựng hình ảnh về một môi trường thân thiện, vui vẻ, với những bữa trưa miễn phí, cùng những hoạt động nhóm sôi nổi. Tất cả là để giữ sự tập trung trong môi trường làm việc. Các công ty hiểu rằng những nhân viên vui vẻ sẽ tạo ra kết quả tốt hơn và sẵn sàng làm việc nhiều hơn.
Hãy thử xem xét trường hợp của Facebook. Facebook sẵn sàng phục vụ bữa tối cho nhân viên sau 5 giờ chiều. Họ cũng cung cấp dịch vụ mát-xa tại chỗ miễn phí. Lý do là vì họ muốn nhân viên ở văn phòng nhiều hơn, để làm việc nhiều hơn.
Facebook trả lương cao và đi kèm những lợi ích hấp dẫn để nhân viên cống hiến nhiều hơn cho công ty. Nhưng công việc nào cũng có mặt trái. Những lùm xùm về áp lực của nhân viên cũng khiến người ta phải quan ngại về giá trị của đồng lương cao.
Mức lương hậu hĩnh, những hoạt động tập thể sôi nổi, … có lẽ chỉ là phần nổi của tảng băng chìm, không phải toàn bộ câu chuyện. Sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống có thể bị phá vỡ, và các tập đoàn luôn muốn kiểm soát nhân viên, đồng thời cũng sẵn sàng chấm dứt việc làm của họ tại bất kỳ thời điểm nào.
Tỷ phú Jeff Bezos từng nói, “Nếu tôi cảm thấy hạnh phúc khi ở nhà, tôi sẽ đến văn phòng với nguồn năng lượng dồi dào. Và nếu tôi hạnh phúc trong công việc, tôi sẽ trở về nhà với nguồn năng lượng dồi dào".
Mặc dù có một mức lương cao là một điều đáng mơ ước, nhưng hãy nhớ rằng nên coi trọng bản thân mình nhất. Đừng để công việc chiếm hoàn toàn 100% suy nghĩ. Thay vào đó, hãy tự hỏi bản thân thực sự muốn gì, tìm cách cân bằng giữa cuộc sống và công việc thì bản thân mới hạnh phúc.
