Trong những ngày qua, thêm hai ca tử vong vì tai biến phẫu thuật tại các cơ sở thẩm mỹ tại Hà Nội và TP.HCM. Dù, những tai biến, nhất là trong lĩnh vực ngoại khoa không phải là điều hiếm hoi trong ngành y, nhưng nhìn vào thực trạng cơ sở vật chất, nhân lực chuyên môn ở các cơ sở giải phẩu thẩm mỹ và tâm lý khách hàng hiện nay, không khó để tiên liệu “sự số y khoa” từ dịch vụ này là còn đáng quan ngại.
Những ca tai biến, tử vong do thủ thuật và phẫu thuật thẩm mỹ vẫn còn và có thể sẽ tăng lên khi nhu cầu về loại phẫu thuật này càng tăng khi có nhiều người cần làm đẹp.
Lâu nay, chúng ta có lẽ nghĩ về loại kỹ thuật “làm đẹp” này là chỉ là chuyện như trang điểm nên đã quá dễ dãi từ nhiều phía, cả cơ sở làm dịch vụ lẫn khách hàng.
Do đó, trước hết, cần cách nghĩ đúng về tai biến của nhóm phẫu thuật này. Tai biến trong và sau mổ là luôn có bao gồm của phẫu thuật và gây mê, tỷ lệ này thay đổi tùy nhóm bệnh cần phẫu thuật. Biến chứng có thể nhẹ và không để lại di chứng nếu phát hiện và điều trị sớm, tuy nhiên có tỷ lệ mặc dù thấp, để lại di chứng vĩnh viễn và tử vong. Tỉ lệ tử vong chung của loại phẫu thuật thẩm mỹ là 1/5.000 (theo thống kê của tạp chí y học West J Emerg Med). Hiểu biết thêm về phẫu thuật thẩm mỹ sẽ giúp người đi “làm đẹp” cẩn trọng với quyết định của mình và có hướng chọn lựa đúng khi có nhu cầu thực sự.
Một phụ nữ tử vong khi nâng ngực tại TP.HCM. Ảnh: Vietnamnet
Phẫu thuật thẩm mỹ là một loại phẫu thuật đặc biệt để sửa chữa, tái tạo hay thay đổi một phần cơ thể. Nó có thể chia làm hai loại chính: phẫu thuật tái tạo và phẫu thuật làm đẹp.
Phẫu thuật tái tạo bao gồm: phẫu thuật sọ mặt, phẫu thuật bàn tay, phẫu thuật vi phẫu và điều trị bỏng…, nó giúp tái tạo một phần cơ thể và cải thiện chức năng của nó. Phẫu thuật làm đẹp là phẫu thuật cải thiện diện mạo, tướng mạo cho khách hàng.
Số lượng phẫu thuật thẩm mỹ gia tăng nhanh chóng trong những năm gần đây, tại Mỹ có hơn 1,5 triệu phẫu thuật làm đẹp và 3 triệu kỹ thuật làm đẹp không cần phẫu thuật trong năm 2015. Phần lớn là phẫu thuật vú và thành bụng, đặt implant, hút mỡ và bơm vùng dưới da. Vì vậy, cần có một quy trình chặt chẽ, khu phẫu thuật tiêu chuẩn, đội ngũ nhân sự phải hiểu biết đầy đủ lợi ích và nguy cơ khi thực hiện một kỹ thuật hay một phẫu thuật thẩm mỹ. Bệnh nhân/ khách hàng cần được giải thích đầy đủ và chọn lựa nơi điều trị theo quy chuẩn của Bộ Y tế.
Bác sĩ phẫu thuật thẫm mỹ là ai? Đầu tiên phải là bác sĩ được đào tạo chuyên khoa sâu về phẫu thuật thẩm mỹ, tuy nhiên, luôn nhớ rằng cũng như bác sĩ chuyên khoa ngoại khác để tay nghề hoàn chỉnh phải được trải nghiệm và thực hành tại các bệnh viện. Mục tiêu là thấy được cách tổ chức ca mổ, nguyên tắc vô trùng, xử lý các biến chứng chung của ngoại khoa và phối hợp xử lý các biến cố sau mổ…
Dù, những tai biến, nhất là trong lĩnh vực ngoại khoa không phải là điều hiếm hoi trong ngành y, nhưng nhìn vào thực trạng cơ sở vật chất, nhân lực chuyên môn ở các cơ sở giải phẩu thẩm mỹ và tâm lý khách hàng hiện nay, không khó để tiên liệu “sự số y khoa” từ dịch vụ này là còn đáng quan ngại.
Những nhân viên cấp cứu có nhiệm vụ kiểm soát các biến chứng sau phẫu thuật thẩm mỹ bao gồm: nhiễm trùng, tắc mạch, hoại tử da, chảy máu, phù phổi, hội chứng tắc mạch do mỡ, thủng ruột, tụ dịch dưới da và ngộ độc thuốc tê trong và sau mổ.
Tiêu chuẩn của một khu phẫu thuật: Không đơn thuần là chỉ là một phòng mổ mà là hệ thống chăm sóc bệnh nhân trước, trong và sau phẫu thuật rất chặt chẽ và khoa học với các quy trình nghiêm ngặt của chuyên ngành, nhằm đem lại sự hồi phục sớm cho bệnh nhân, đặc biệt là các khâu an toàn cho người bệnh.
Cơ sở vật chất phải đủ theo quy định của Bộ Y tế: phòng mổ, phòng chăm sóc trước mổ, phòng hồi tỉnh, phòng điều trị đau. Các thiết bị theo dõi và cấp cứu phải sẵn sàng: máy gây mê giúp thở, monitor theo dõi, máy sốc điện, thuốc mê và thuốc hồi sinh tuần hoàn.
Nhân sự của khoa gây mê hồi sức là cực kỳ quan trọng: bác sĩ gây mê hồi sức có kinh nghiệm, phụ gây mê, phụ mổ và có đầy đủ các phương tiện theo dõi trong và sau mổ để phát hiện sớm các tai biến.
Ví dụ: Bệnh nhân phải được khám và điều trị các bệnh nội khoa kèm theo, khám và tư vấn các vấn đề xung quanh ca mổ, đánh giá lại hôm ngày mổ, gây mê và hồi sức cho bệnh nhân trong mổ, theo dõi sau mổ, sau khi đánh giá bệnh nhân hoàn toàn hồi phục cho về nhà, nhưng vẫn có tư vấn những biến cố có thể xãy ra khi xuất viện.
Như vậy, để chọn lựa đi làm đẹp một cách an toàn và hồi phục sớm, người bệnh/ khách hàng nên chọn trung tâm phẫu thuật có giấy phép, đủ tiêu chuẩn về cơ sở vật chất, quy trình và hơn hết là đội ngũ nhân sự có kinh nghiệm và y đức.
