Nằm ngay giữa phố cổ Hà Nội sầm uất, căn biệt thự Pháp cổ 14 Đường Thành (quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội) nổi bật bởi nét rêu phong nhuốm màu thời gian. Nơi đây được đánh giá là một trong những công trình có kiến trúc cổ đẹp hàng đầu ở Hà Nội.
Toàn bộ công trình này có diện tích hơn 1.000m2, bao gồm 3 công trình 2lớn, khu vực nhà ở nằm ở chính giữa và 2 bên tả - hữu được sử dụng làm phòng khách. Căn biệt thự có 2 mặt tiền, mặt chính nằm ở 14 Đường Thành, cổng sau nằm trên phố Nguyễn Quang Bích.
Chủ nhân đầu tiên của căn biệt thự là ông Hoàng Thụy Chi, Tổng đốc Bắc Giang thời Nguyễn. Con trai trưởng ông Chi là cố bác sĩ Hoàng Thụy Ba (1902 - 2002), một trong hai vị bác sĩ đầu tiên của trường Y khoa Đông Dương. Hiện nay, con cháu của bác sĩ Hoàng Thụy Ba vẫn ở bên trong căn biệt thự đặc biệt này.
Không khó để bắt gặp hình xưa bóng cũ của kiến trúc Pháp trong căn biệt thự trăm tuổi này. Căn biệt thự mang đậm dấu ấn đặc trưng với những bộ mái, kiểu dáng cửa sổ, dầm cột tạo nên một màu văn hóa rất riêng chỉ có ở Việt Nam.
Ấn tượng đầu tiên về căn biệt thự là vẻ đẹp cổ kính, điển hình của sự kết hợp các nét kiến trúc phương Tây và Việt Nam với các họa tiết, những nét chạm khắc trên tường tinh tế, độc đáo. Toàn bộ không gian ngôi nhà đều được trang trí họa tiết “phúc - lộc - thọ”, phía trên căn biệt thự được lợp ngói lưu ly.
Đã tồn tại hơn 100 năm, kiến trúc nơi đây vẫn còn nguyên vẹn đường nét nghệ thuật, kết cấu kỹ thuật, vật liệu xây dựng truyền thống. Những cánh cửa vẫn dùng loại kính màu đặc trưng theo kiến trúc châu Âu Một số họa tiết trang trí được ghép từ các mảnh sành, sứ được giữ nguyên bản từ thời xưa.
Tuy nhiên, ngôi nhà đã có dấu hiệu dần xuống cấp. Nhiều chữ nho được ghép từ mảnh gốm đã bị rụng, phủ màu thời gian. Ngoài ra, bên trong công trình này có tới gần 20 hộ dân cùng sinh sống. Vì vậy, để đáp ứng nhu cầu của cuộc sống hiện đại, các hộ dân đã cơi nới, sửa chữa lại các hạng mục bên trong ngôi nhà. Điều này khiến cho căn biệt thự cổ đẹp nức tiếng một thời trở nên lộn xộn.
“Ngày trước, bất kỳ ai đi qua khu vực Đường Thành đều phải ngước nhìn căn biệt thự này. Bởi vì nó quá đẹp. Chỉ tiếc rằng, hiện nay người sống bên trong cơi nới nhiều, thành ra đã làm mất đi nét kiến trúc cổ kính vốn có”, một người dân sinh sống tại đây nói.