Người phụ nữ bẻ cuống sen để lấy tơ sen, một chiếc khăn quàng cổ đã có giá 4,5 triệu đồng

Cây sen là một loại cây vô cùng quen thuộc đối với người Việt Nam nói riêng và người châu Á nói chung. Sen thậm chí còn được xem là quốc hoa của Việt Nam từ ngày 2/9/2011 - là biểu tượng của nền văn hóa Việt Nam.

Cây sen còn là một loài cây hữu ích đối với con người khi toàn bộ từ thân cây sen cho đến hoa hay rễ đều có thể được sử dụng một cách hữu ích. Thế nhưng có một thứ bên trong cây sen lại vô cùng giá trị mà không phải ai cũng biết: Lụa tơ sen!

Lụa tơ sen. Ảnh: Pinterest

Đây là một loại lụa đắt giá và được sản xuất ở quy mô rất nhỏ ở một số nước châu Á như Việt Nam, Myanmar, Campuchia; chúng được lấy từ sợi tơ kéo ở cuống sen. Quá trình này đòi hỏi sự tỉ mỉ và vô cùng phức tạp của người làm.

Chỉ tính riêng việc làm một chiếc khăn quàng cổ thôi cũng đã phải mất tới hai tháng để lấy tơ, do đó giá của các loại sản phẩm từ loại tơ này thường có giá đắt gấp 10 lần so với các loài tơ thông thường.

Tơ sen rất khác biệt với tơ tằm vì chúng rất mỏng, mềm mại chứ không cứng như tơ tằm (vì tơ tằm đã được qua một tuyến keo bên trong con tằm). Trước kia người ta sử dụng lụa tơ sen để làm áo cà sa như một món quà cho tượng Phật hoặc các nhà sư Phật giáo.

Lụa tơ sen có nguồn gốc từ Myanmar, cụ thể là loại tơ này được phát minh bởi một người phụ nữ ở Intha tên Sa Oo sống ở làng Kyaingkhan vào đầu những năm 1900. Bà đã sử dụng loại sen hồng.

Bà đã sử dụng loại tơ này để may áo cà sa tặng cho các vị sư ở trong địa phương, tại Việt Nam thì bà Phan Thị Thuận, một thợ dệt ở Hà Nội chính là người tiên phong đem phong tục dệt lụa tơ sen đến Việt Nam.

Một chiếc khăn từ lụa tơ sen. Ảnh: Samatoa Lotus Textiles

Hiện nay lụa tơ sen đã được sử dụng rộng rãi hơn và trở thành một thứ lụa cao cấp, được sử dụng để dệt nhiều loại quần áo khác nhau. Để có thể tạo ra loại lụa tơ sen đặc biệt này thì người nghệ nhân phải thực hiện thủ công từ đầu cho đến cuối quá trình.

Đầu tiên, những cành hoa sen được thu hoạch bằng tay và người ra phải nhanh chóng lấy tơ trong vòng 24 giờ khi cây còn ẩm ướt vì nếu để khô thì tơ sen sẽ bị đứt gãy. Người ta sẽ thu hoạch trong thời gian từ tháng 4 đến tháng 10 hằng năm.

Nếu như sợi tơ tằm rất dai và có thể dệt bằng máy thì tơ sen lại rất mỏng manh nên phải dệt bằng tay, chính vì vậy một chiếc khăn chỉ dài vỏn vẹn 25 cm đã có giá 200 đô la (hơn 4,5 triệu đồng).