Những thăng trầm trong lịch sử thương hiệu Chanel

Chanel là một trong những thương hiệu thời trang uy tín nhất thế giới với các dòng sản phẩm như thời trang cao cấp, quần áo may sẵn, phụ kiện, nữ trang và nước hoa. Những thiết kế đơn giản mà tinh tế, cổ điển mà hiện đại, sang trọng mà tiện dụng của Chanel luôn được các ngôi sao Hollywood ưa chuộng và đầy hấp lực với các tín đồ thời trang. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết đến nguồn gốc lịch sử, sự thăng trầm qua từng giai đoạn hay ý nghĩa của logo với hai chữ C đấu lưng vào nhau của thương hiệu này.

Coco Chanel, người sáng lập thương hiệu Chanel

House of Chanel, thành lập năm 1909, ban đầu là một cửa hiệu thời trang nhỏ dành cho phái nữ tại số 160 đại lộ Malesherbes, Paris. Nơi này là căn hộ của thương nhân Étienne Balsan, vốn là người tình của Coco. Đây cũng là nơi tụ tập của những người đi săn hoặc chơi thể thao thuộc tầng lớp thượng lưu. Điều này giúp Coco có cơ hội gặp những tình nhân của họ, những tín đồ của thời trang. Trong khi đó, các đại gia lại luôn muốn chứng tỏ sự giàu có của mình, họ thường mua quần áo, nữ trang và mũ cho những người tình bé nhỏ này. Nhờ vậy Coco Chanel có thể bán cho họ những chiếc mũ mà bà thiết kế và tự may. Bà có thể kiếm sống mà không phải nhờ vả người tình.

Trong thời gian này bà làm quen với Arthur ‘Boy’ Capel, bạn chơi polo của Balsan và cũng là một khách hàng thuộc tầng lớp quý tộc. Chanel cũng trở thành bạn tình của Boy Capel. Năm 1910, Coco mở một cửa hàng thời trang chuyên bán trang phục nữ lấy tên Chanel Modes tại 21 đường Cambon, Paris. Năm 1913, Boy Capel nhận ra khiếu kinh doanh ở Coco Chanel và tài trợ cho bà mở hai cửa hàng thời trang ở Deauville và Biarritz chuyên bán quần áo cao cấp cho phụ nữ với những thiết kế ứng dụng giúp người mặc có thể thoải mái chơi thể thao.

Thế Chiến I và những thiết kế mạnh mẽ của Chanel

Chiến tranh thế giới lần thứ I (1914–1918) đã ảnh hưởng đến thời trang châu Âu, trong đó có Chanel. Do sự khan hiếm về vật liệu và quyền phụ nữ được chú trọng hơn nên các thiết kế và chất liệu quần áo cũng thay đổi theo.

Trong khoảng thời gian này, Chanel có một cửa hàng bán váy đầm lớn ở 31 đường Cambon, Paris. Cửa hàng tập trung bán các loại quần áo như blazer, váy bút chì, áo kiểu thủy thủ, áo ấm, váy áo vest, đầm đen được cắt may đơn giản với những chất liệu như flannel, linen, jersey, vải tuyn. Những chất liệu này có độ dày, ấm nhưng rủ, vừa tạo sự mạnh mẽ nhưng đồng thời cũng làm tôn lên những đường nét gợi cảm của người phụ nữ. Các loại vải này đặc biệt phù hợp với những thiết kế đơn giản, mang phong cách nam tính của Chanel.

Năm 1915, những thiết kế và trang phục của Chanel đã nổi tiếng khắp nước Pháp. Từ 1915–1917, danh tiếng của Chanel lan rộng khắp châu Âu. Tạp chí Harper’s Bazaar đã thống kê rằng trang phục của Chanel có mặt trong tủ quần áo của hầu hết người dân châu Âu.

Sự ra đời của nước hoa Chanel No.5

Coco Chanel, 1935

Sau chiến tranh thế giới lần thứ I, thời trang Chanel theo sát xu hướng thập niên 1920. Với những chiếc đầm đính cườm, những bộ vest cho phụ nữ; giúp họ vừa có dáng vẻ hiện đại nữ tính vừa thoải mái tiện dụng.

Năm 1921, để bổ sung cho những sản phẩm quần áo của mình, Coco Chanel đã đặt Ernest Beaux, một chuyên gia về nước hoa, điều chế ra loại nước hoa riêng cho thương hiệu House of Chanel của bà. Trong đó có loại nước hoa nổi tiếng đến tận ngày nay là Chanel No.5, đặt tên theo con số trên mẫu nước hoa mà Chanel thích nhất.

Lúc đầu nước hoa Chanel No.5 chỉ dùng làm quà tặng cho khách hàng của House of Chanel. Nhưng sau đó, do được nhiều người ưa chuộng, vào năm 1922, House of Chanel đã sản xuất với số lượng lớn để bán lẻ.

Sự thành công của nước hoa Chanel No.5 đã gây động lực cho Coco Chanel sản xuất thêm những loại nước hoa khác và mở rộng kinh doanh ra khỏi biên giới nước Pháp và châu Âu. Để làm được điều này, bà cần có sự hiểu biết sâu rộng về kinh doanh và nguồn vốn tài chính lớn. Nhờ sự giới thiệu của Théophile Bader (người sáng lập ra Galeries Lafayette), Coco Chanel đã gặp nhà đầu tư tài chính Pierre Wertheimer. Họ đã thỏa thuận và thành lập Công ty nước hoa Chanel (Parfums Chanel), trong đó Wertheimer nắm 70% cổ phần, Bader 20% và Chanel chỉ có 10%.

Những người lính Mỹ xếp hàng bên ngoài cửa hàng 31 rue Cambon của Chanel để mua nước hoa No.5, ảnh chụp năm 1945. Ảnh: Serge Lido

Mặc dù việc kinh doanh thời trang và nước hoa tiếp tục gặt hái nhiều thành công, nhưng mối quan hệ giữa Coco Chanel và nhà đầu tư tài chính Pierre Wertheimer ngày càng xấu đi. Chanel chỉ trích rằng Wertheimer đã bóc lột tài năng thiết kế và kinh doanh của bà. Trong khi Wertheimer thì cho rằng chính ông đã giúp bà trở thành người phụ nữ giàu có, giúp Chanel mở rộng sản xuất nước hoa. Việc tranh cãi đã không thể dàn xếp ổn thỏa, phần trăm sở hữu đối với việc kinh doanh nước hoa Chanel vẫn không thay đổi.

Bên cạnh quần áo, nước hoa, Coco Chanel đã phát triển thêm mảng nữ trang cho thương hiệu của mình. Năm 1932, Chanel tổ chức triển lãm nữ trang với những chiếc vòng cổ kim cương hình sao chổi, đài phun nước, mặt trời… Đến năm 1937, House of Chanel mở rộng sản xuất nhắm đến nhiều đối tượng phụ nữ hơn. Đặc biệt, cho ra mắt những sản phẩm thời trang dành cho những phụ nữ có thân hình nhỏ nhắn. Chanel đã góp phần lăng-xê cho xu hướng thời trang Gamine (kiểu trang phục cho những phụ nữ nhỏ nhắn, linh hoạt, tinh nghịch, có một chút gì đó nam tính) những năm 1930–1940.

Thế Chiến II và những thăng trầm trong lịch sử Chanel

Ảnh chụp Gabrielle Chanel tại khách sạn Ritz ở Paris được đăng trên Harper’s Bazaar năm 1937 và được chọn để quảng bá cho nước hoa No.5. Ảnh: Francois Kollar. Nguồn: telegraph.co.uk

Trong suốt chiến tranh thế giới lần thứ II (1939–1945), Coco Chanel đã phải đóng cửa tiệm thời trang Maison Chanel. Bà chỉ còn kinh doanh nữ trang và nước hoa. Pierre Wertheimer và gia đình rời Paris đến Mỹ đến tránh chính sách hà khắc của Đức quốc xã đối với người Do Thái.

Năm 1940, Wertheimer đã bổ nhiệm cho Felix Amiot, một chuyên gia công nghiệp theo đạo Thiên Chúa người Pháp, đứng tên điều hành kinh doanh Parfums Chanel về mặt pháp lý, nhờ vậy Công ty nước hoa Chanel vẫn tiếp tục được phép kinh doanh trong suốt thời gian này. Trong khi đó, Chanel dời đến khách sạn Ritz, Paris, sống với người tình Hans Gunther von Dincklage, một sĩ quan tình báo Đức quốc xã.

Chiến tranh kết thúc, Chanel bị bắt vì bị nghi là đã cộng tác với Đức quốc xã. Nhờ ảnh hưởng của thủ tướng Anh lúc bấy giờ Winston Churchill, Coco Chanel được trả tự do. Tuy nhiên, trước áp lực của những tin đồn làm việc cho Đức quốc xã, bà đã không thể ở lại Pháp. Chanel cùng người tình Đức, Hans Gunther Von Dincklage, đến Thụy Sỹ sống lưu vong.

Thời kỳ hậu chiến và sự mở rộng sản xuất của Chanel

Sau chiến tranh, Pierre Wertheimer trở về Pháp và khôi phục việc kinh doanh của gia đình. Trong đó có việc kinh doanh nước hoa Chanel. Ở Thụy Sỹ, có thông tin cho rằng Coco Chanel vẫn còn tức giận Wertheimer vì sự bóc lột chất xám và sức lao động của bà. Chanel đã thành lập một công ty nước hoa ở Thụy Sỹ làm đối thủ cạnh tranh bán nước hoa Chanel với Wertheimer.

Trước nguy cơ đe dọa trong việc kinh doanh và quyền thương mại bị xâm phạm, Wertheimer đã đủ sáng suốt để không kiện Chanel. Vì sợ ảnh hưởng đến uy tín và việc bán nước hoa, ông đã quyết định đàm phán với Coco Chanel.

Năm 1947, họ đã thỏa thuận và ký kết hợp đồng để thành lập Parfums Chanel. Theo đó, Coco Chanel được trả 400.000 đô-la (lợi nhuận trong việc bán nước hoa Chanel No.5 trong thời chiến); 2% tiền bản quyền nước hoa Chanel No.5, được phép bán có giới hạn nước hoa Chanel ở Thụy Sỹ và một khoản trợ cấp vĩnh viễn cho toàn bộ chi phí hàng tháng của bà.

Với những điều kiện trên, Pierre Wertheimer được sở hữu bản quyền thương hiệu nước hoa Coco Chanel và buộc Gabrielle Chanel phải đóng cửa công ty nước hoa của bà ở Thụy Sỹ.

Năm 1953, để vực dậy việc kinh doanh của thương hiệu thời trang Chanel trong những lĩnh vực như thời trang cao cấp, quần áo may sẵn, phụ kiện, nữ trang và nước hoa vốn dĩ cần rất nhiều vốn vì thế Chanel đã lại phải nhờ cậy Pierre Wertheimer để được tư vấn và cấp vốn. Wertheimer đồng ý tài trợ để phục hồi việc kinh doanh của thương hiệu thời trang Chanel nhưng đổi lại ông phải được nắm quyền kinh doanh trong tất cả các sản phẩm của thương hiệu Chanel.

Trong thập niên 1950, tài năng thiết kế của Chanel vẫn luôn được công nhận. Bà và bộ sưu tập mùa xuân của mình đã nhận được giải thưởng thời trang năm 1957 tại Dallas. Trong khi đó Pierre Wertheimer thao túng luôn 20% cổ phần của Bader đối với Công ty Parfums Chanel, nâng tổng số cổ phần của gia đình Wertheimer lên 90%.

Sau đó, năm 1965, con của Pierre Wertheimer, Jacques Wertheimer, tiếp quản việc quản lý Parfums Chanel. Năm 1971, Coco Chanel qua đời, công việc của bà được giao lại cho Yvonne Dudel, Jean Cazaubon và Philippe Guibourge.

Sau một thời gian, Jacques Wertheimer đã nắm được quyền kiểm soát lợi nhuận của House of Chanel. Tuy nhiên, doanh thu, lợi nhuận của House of Chanel thời gian này cũng không được tốt vì theo tin đồn Jacques quan tâm đến việc chăm sóc ngựa hơn là công ty.

Năm 1974, con trai của Jacques Wertheimer, Alain Wertheimer, được giao quyền quản lý House of Chanel. Ông đã thực hiện nhiều kế hoạch vực dậy doanh số của nước hoa Chanel No.5 và thuyết phục “quái kiệt” thời trang Karl Lagerfeld chấm dứt hợp đồng với Chloé để làm việc cho Chanel.

Karl Lagerfeld, người kế vị xuất sắc

Năm 1983, Karl Lagerfeld đảm nhiệm vị trí giám đốc thiết kế của Chanel. Cũng giống như Coco Chanel, Karl Lagerfeld lấy cảm hứng thiết kế từ quá khứ. Ông tiếp thu những chất liệu và chi tiết của Chanel như vải tweed, màu vàng kim nổi bật, chi tiết sợi xích. Karl Lagerfeld giữ lại những gì đặc trưng của Chanel đồng thời phát huy tài năng của mình để đưa thương hiệu này đến tầm như hiện nay.

Trong thập niên 1980, Chanel đã mở 40 cửa hiệu thời trang trên khắp thế giới. Đầu thập niên 1990, doanh số bán hàng bị giảm sút mạnh do tình trạng suy thoái kinh tế, tuy nhiên Chanel đã kịp phục hồi vào giữa những năm 1990 với việc có nhiều cửa hàng hơn trên toàn cầu.

Sau khi Karl Lagerfeld qua đời năm 2019, vị trí giám đốc sáng tạo của Chanel được thay thế bởi cặp đôi Virgine Viard và Eric Pfrunder. Virgine Viard sẽ nắm quyền thiết kế, lên mẫu cho các dòng thời trang. Còn Eric Pfrunder sẽ chịu trách nhiệm hình ảnh, quảng cáo của thương hiệu.

Ý nghĩa đằng sau logo Chanel có hình hai chữ C lồng vào nhau

Logo chính thức của Chanel do chính Coco Chanel thiết kế với hình hai chữ C đấu lưng vào nhau là chữ viết tắt tên của bà. Màu đen trên chữ cái của logo thể hiện sự sang trọng, tinh tế và xuất sắc của thương hiệu. Logo này được đăng ký bản quyền khi cửa hàng Chanel đầu tiên được mở.

Các sản phẩm nổi tiếng của Chanel

Thương hiệu Chanel bao trùm hầu như toàn bộ các lĩnh vực về thời trang như quần áo, nước hoa, mỹ phẩm, nữ trang, đồng hồ đeo tay. Tuy nhiên, những sản phẩm làm nên tên tuổi của Chanel phải kể đến chiếc đầm đen được cắt may đơn giản thể hiện vẻ đẹp tinh tế sang trọng của người phụ nữ.

Túi xách có quai tiện dụng vừa có thể xách tay vừa có thể đeo lên vai, quai xách hình sợi xích tạo vẻ cá tính nổi bật cho trang phục, bề mặt túi xách được may theo hình mắt lưới đặc trưng.

Song nổi tiếng và thành công hơn cả là nước hoa Chanel No.5, loại nước hoa đầu tiên của Chanel và cũng có sức sống lâu bền nhất của thương hiệu này. Theo truyền thống, những phụ nữ quý tộc thường ưa chuộng những hương hoa ngọt ngào tinh khiết, trong khi gái điếm và những cô nàng cá tính lại thích những loại nước hoa có mùi nồng như xạ hương hoặc hoa nhài. Chanel No.5 đã kết hợp hai tiêu chí đó để đáp ứng nhu cầu của những phụ nữ hiện đại, thể hiện nữ quyền trong thập niên 1920.