Gender Fluid – khi sự linh hoạt phi giới tính trở thành đích đến tiếp theo của làng mốt

Trưng diện theo sở thích không chỉ là một lạc thú thời trang mà còn là cách thể hiện cái tôi và bản sắc của mỗi cá nhân. Trên thực tế, thời trang phi giới tính đã tồn tại từ hàng nghìn năm trước đây khi giày cao gót ban đầu được thiết kế cho nam giới hay Yves Saint Laurent nổi tiếng là người khuyến khích phụ nữ mặc quần tây và gây chấn động làng mốt với bộ suit nữ Le Smoking vào năm 1966. David Bowie và Grace Jones chỉ là một hai trong số những nghệ sĩ dẫn đầu xu hướng, cổ xúy việc vượt qua rào cản giới tính từ nhiều thập kỷ trước.

Yves Saint Laurent và nữ diễn viên Pháp Catherine Deneuve trong thiết kế Le Smoking tại Paris năm 1966. (Ảnh: Alain Nogues/ Sygma/ Getty Images)

David Bowie mặc áo lụa in hoa trong chuyến lưu diễn Ziggy Stardust năm 1973. (Ảnh: Getty Images)

Bên cạnh unisex, gender-fluid – bản dạng giới thuộc phi nhị nguyên (non-binary) cũng đang định hình lại các quy tắc thời trang. Những người thuộc về gender-fluid không giới hạn phong cách của mình trong một khái niệm giới tính nào, họ dạo bước qua lại giữa tủ đồ của nam và nữ theo một cách ngẫu hứng, để tìm ra bản phối trang phục bất ngờ nhất của mình. Nếu unisex chỉ che giấu giới tính dưới những bộ quần áo rộng thùng thình và bảng màu tối giản thì gender-fluid thúc đẩy tính nam và nữ chạm đến đỉnh điểm để mê hoặc những tâm hồn nghệ thuật. 

PHONG TRÀO ĐƯỢC LĂNG XÊ BỞI NHỮNG HÌNH TƯỢNG MẪU MỰC CỦA PHÁI MẠNH

Thế kỷ 21 đã chứng kiến một bước tiến dài với sự nhập cuộc của nhiều ngôi sao nhạc pop đình đám trên chặng đường xóa bỏ sự rạch ròi về giới tính trong thời trang. Khi Harry Styles – chàng trai trong mộng của hàng triệu thiếu nữ liên tục xuất hiện trong các thiết kế điệu đà và “phù phiếm”, sự nam tính truyền thống đã được rẽ lối sang một hướng thật ngọt ngào và khiến Internet bùng nổ vô số cuộc tranh cãi. Giám đốc Sáng tạo của Gucci – Alessandro Michele chính là người móc nối cho màn “duet” tuyệt đẹp này với những sáng tạo thời trang mang triết lý phóng khoáng của mình. 

Harry Styles và Alessandro Michele – Giám đốc Sáng tạo của Gucci, tại Met Gala 2019. (Ảnh: Theo Wargo)

Harry Styles hóa thân thành cô bé Dorothy trong Wizard of Oz vào lễ Halloween năm 2021. (Ảnh: Gucci)

Những nghệ sĩ như Miley Cyrus, Jaden Smith, Lil Nas X hay Billy Porter cũng là những nhà tuyên truyền năng nổ của phong trào thời trang phi giới tính. Cái giá phải trả cho sự khác biệt là những lời lăng mạ, chế giễu từ cộng đồng rộng lớn nhưng tất cả đều đã bước đầu thành công trong việc đưa nhận thức về gender-fluid lên một giai đoạn phát triển mới, trực diện dưới ánh đèn sân khấu và thoát khỏi nơi hậu trường của tiềm thức. 

Lil Nas X xuất hiện đầy ấn tượng trong bộ váy nhà thiết kế người Ý Andrea Grossi tại BET Awards. (Ảnh: Getty Images)

Billy Porter trong thiết kế custom của Christian Siriano kết hợp giữa tuxedo và váy dạ hội tại Oscar 2019. (Ảnh: Getty Images)

LÝ TƯỞNG THỜI TRANG PHI GIỚI TÍNH CỦA CÁC NHÀ THIẾT KẾ

Ngày càng có nhiều thương hiệu thời trang tôn vinh những giá trị của gender-fluid. Một làn sóng mới từ các nhà thiết kế trẻ như Harris Reed và Art School đang nỗ lực phá bỏ khuôn phép của thời trang nhị phân (nam hoặc nữ) và tiên phong trong việc chứng tỏ rằng thời trang dành cho tất cả mọi người. “Tôi muốn xóa bỏ mọi danh mục giới tính. Sự giao thoa của tính nam và nữ tạo ra một không gian sáng tạo thật ảo diệu và bất ngờ” – theo Reed.

Harris Reed trong chính thiết kế của mình tại Standard, London. (Ảnh: Laura Allard-Fleischl)

Thiết kế trong BST của Art School Xuân-Hè 2017. (Ảnh: Lucie Rox)

Đối với những nhà mốt lâu đời, Gucci đã sớm khiêu khích các chuẩn mực giới tính dưới sự lãnh đạo của Alessandro Michele. Năm 2020, thương hiệu nước Ý giới thiệu MX Project – một dự án bao gồm những thiết kế tuyển chọn cả trang phục và phụ kiện không dán nhãn nam/nữ cho mọi nhóm khách hàng. Tháng 9 năm ngoái, Marc Jacobs trình làng BST Heaven – với cảm hứng từ tuổi dậy thì nổi loạn của thanh thiếu niên nơi mà “con gái ước được làm con trai, con trai ghen tị với con gái và một số đang phân vân với cảm xúc mới lớn của mình”.

Một số look trong MX Project. (Ảnh: Gucci)

Thiết kế trong BST Heaven. (Ảnh: Marc Jacobs)

Sàn băng có cơ hội chào đón nhiều hơn các người mẫu phi giới tính. Tại show diễn thời trang nữ Thu-Đông năm 2020 của Valentino, những người mẫu nam và nam chuyển giới đã sánh bước cùng các nàng mẫu thực thụ. Juno Mitchell – một gương mặt tiêu biểu của cộng đồng gender-fluid thì đang được săn đón nồng nhiệt bởi nhiều thương hiệu như Eckhaus Latta, Marni, Coperni, Alexander McQueen hay Marc Jacobs. Bên cạnh đó, sự chuyển hướng này còn tới từ nhóm khách hàng Gen Z. Thế hệ trẻ đang từ chối mọi bó buộc và có tư tưởng cởi mở hơn khi đề cập đến giới tính cũng như tình dục. Một cuộc khảo sát của VICE đã phát hiện ra rằng 41% Gen Z được hỏi thuộc nhóm trung tính về giới và một nửa không khẳng định mình là dị tính.

Người mẫu nam trong show diễn thời trang nữ của Valentino. (Ảnh: Isidore Montag)

Juno Mitchell trên sàn diễn Marni Thu-Đông 2020. (Ảnh: Marni)

PHONG CÁCH GENDER-FLUID BƯỚC RA ĐỜI THỰC 

Chuỗi Tuần lễ thời trang Xuân-Hè 2022 vừa qua đã cho thấy một cái nhìn trung lập về giới tính. Giờ đây, sự linh hoạt về giới không chỉ là một lý tưởng của các nhà thiết kế trên sàn diễn mà đã thực sự bước ra đời thường với sự tiên phong của các tín đồ. Tuần lễ thời trang London đã thông báo rằng họ sẽ không phân chia sự kiện riêng cho đồ nam và đồ nữ bắt đầu từ năm nay. Ranh giới và quy tắc trở nên thật mờ nhạt trên những bản phối mang hơi thở đường phố. Tất cả các bản dạng giới đều được tự do thể hiện với váy vóc, bèo nhún, suit hay cà vạt,…

(Ảnh: Simbarashe Cha)

(Ảnh: Simbarashe Cha)

(Ảnh: Simbarashe Cha)

Gender-fluid trong thực tế không bắt những chàng trai phải mặc váy cũng không ép các cô gái phải đóng mình vào đồ suit. Đôi khi nó chỉ hiện lên ở một vài món đồ khiến ta chợt dừng lại và bắt đầu phân vân với phép phân loại “hạng mục giới tính” trên những trang thương mại điện tử. Bên cạnh đó, những thử nghiệm mới mẻ về màu sắc hay chất liệu trên nhiều item được “dán nhãn” đồ nam như cà vạt hay loafer cũng đủ để tinh ý gợi ra chất nghệ thuật đa sắc thái. 

(Ảnh: Style du Monde)

(Ảnh: Simbarashe Cha)

(Ảnh: Style du Monde)